۱۴۰۴/۶/۱

آیا جنگ اوکراین به پایان نزدیک شده است؟

احمد وخشیته، کارشناس مسائل روسیه که خود در آن کشور زندگی می‌کند معتقد است که صلح در اوکراین یک فرآیند بسیار پیچیده است و چالش‌های پیش روی آن جدی به نظر می‌رسد.

به گزارش یورونیوز این کارشناس با اشاره به دیدارهای اخیر صورت گرفته اروپایی و آمریکایی می‌گوید: «برخلاف دیدار قبلی ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید، این بار ملاقات دو رهبر بدون تنش پیش رفت اما در عین حال معلوم نیست چه دستاوردی داشت؛ چراکه پوتین و ترامپ در آلاسکا به توافق نرسیدند و سران اتحادیه اروپا و زلنسکی هم با ایده دولت ترامپ درباره واگذاری بخش قابل‌توجهی از خاک اوکراین به روسیه، همچنان ناهمدل‌اند.»

وخشیته، در پاسخ به سوال یورونیوز درباره پیامدهای احتمالی تلاش‌های دیپلماتیک اخیر دولت ترامپ و به‌ویژه دیدار ترامپ و پوتین برای ایجاد صلح مابین روسیه و اوکراین، گفت: «من فکر می‌کنم که مذاکرات رسیدن به صلح اوکراین در مسیر مسکو و واشنگتن بسیار خوب پیش رفت و به یک همگرایی رسیدند. در نگاه روسیه همواره مشخصاً کلیدواژۀ «صلح» مهم بود ولی از سوی آقای زلنسکی همواره بر «آتش‌بس» تاکید می‌شد و او انتظار داشت بتواند آتش‌بسی را ابتدا در زمین و آسمان و دریا محقق کند و بعد آرام‌آرام این آتش‌بس به یک توافق صلح برسد. ولی روسیه معتقد بود فرایند آتش‌بس مورد نظر آقای زلنسکی می‌تواند فریبی باشد برای اینکه کی‌یف تنفسی داشته باشد و تسلیحاتی از کشورهای غربی دریافت نماید. به همین دلیل روسیه همواره بر موضوع صلح تاکید دارد؛ موضوعی که آقای ترامپ هم در دیدار روز دوشنبه با آقای زلنسکی، آن را گوشزد کرد و به آقای زلنسکی گفت که از خودش انعطاف نشان دهد.»

این کارشناس در ادامه با اشاره به اینکه اوکراین چه بخواهد و چه نخواهد، بخش‌هایی از سرزمین خود را به روسیه واگذار کرده است، افزود: «درخصوص بحث تبادل سرزمین‌ها هم که یکی دیگر از مهم‌ترین موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفت، نشریه «پولیتیکو» گزارشی را منتشر کرد و گفت اوکراین تمایلی ندارد برای به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر کل منطقه دونباس، اما دولت آمریکا واگذاری دونباس را یک برگ برنده قوی می‌داند که توانسته در مذاکرات با آقای پوتین به‌دست بیاورد و فکر می‌کند اگر اوکراین با این موضوع موافقت نکند، شرایط چندان متفاوت نخواهد شد؛ به این دلیل که در واقعیت، این سرزمین را از دست داده است.»

احمد وخشیته مساله تضمین‌های امنیتی را یکی از مهم‌ترین چالش‌های تحقق صلح در اوکراین می‌داند و می‌گوید: «موضوع دیگری که می‌توان گفت بحثی اختلافی بود بین روسیه و آمریکا، مسئله تضمین‌های امنیتی است. طبیعتاً مهم‌ترین خط قرمز روسیه این است که اوکراین نباید به عضویت ناتو درآید. استقرار نیروهای خارجی در اوکراین برای تامین صلح نیز یک بحث اختلافی بود چراکه این نیروها عضو ناتو هستند ولی قرار است در سرزمینی حضور داشته باشند که عضو ناتو نیست. با این حال نهایتاً آقای لاوروف اعلام کرد روسیه با این موضوع موافق است به شرط اینکه نیروهای چین، آمریکا، فرانسه و بریتانیا به صورت همزمان و یکسان در اوکراین حضور پیدا کنند.»

او در ادامه با اشاره به نقشه‌ای که از اوکراین در اتاق بیضی کاخ سفید حضور داشت، می‌افزاید: «اگر به واقعیت‌ها نگاه کنیم، نقشه‌ای که در اتاق بیضی‌شکل کاخ سفید هنگام مذاکره آقای زلنسکی و آقای ترامپ کاملا نشان داده می‌شد، دال بر این بود که سرزمین‌هایی که اوکراین از دست داده، از جمله کریمه که در سال ۲۰۱۴ از دست رفت، و البته لوهانسک و دونتسک که مشهورند به منطقۀ دونباس، و زاپروژیا و خرسون، همگی جزو مناطق از دست رفته اوکراین محسوب شده‌اند. روی آن نقشه، حتی دیگر مناطقی که بخش کوچکی از آن‌ها در اختیار روسیه است، مثل خارکیف (۴ درصد)، سومی (۱ درصد) و دنیپتروفسکایا (۱ درصد)، نمایش داده می‌شود. در خبرهایی که منتشر شده است، بیشتر بر این تاکید می‌شود که روسیه می‌تواند از آن ۴ درصد خارکیف یا ۱ درصد سومی و دنیپتروفسکایا چشم‌پوشی کند ولی منطقه دونباس طبیعتا از نظر روسیه متعلق به روسیه است. مناطق خرسون و زاپروژیا که ۷۳ درصدشان در اختیار روسیه است، می‌تواند روی همان خط تماس، یعنی بحث جبهه‌ها فریز شود و مرزها بر این اساس تعریف شوند.»

احمد وخشیته دربارۀ میزان همسویی دونالد ترامپ و رهبران کشورهایی اروپایی در خصوص نحوه خاتمه دادن به جنگ اوکراین نیز گفت: «نکته مشخص این است که آمریکایی‌ها دارند تلاش می‌کنند بسیار همسو با روسیه پیش بیایند. من فکر می‌کنم آقای ترامپ انتظار دارد بتواند شکافی بین مسکو و پکن ایجاد کند و به همین دلیل حاضر است در موضوع اوکراین، انتظارات اروپایی‌ها را نادیده بگیرد. همین طور انتظار دارد که روسیه را با خودش در خاورمیانه همراه کند تا برای حل مشکلات موجود در خاورمیانه بتواند از توان و ظرفیت روسیه هم استفاده کند.»

* انتشار مطلب با ذکر منبع "مجله واردات و صادرات" مجاز می‌باشد