تولید این نوع پوشاک در ایران دارای سابقه‌ای طولانی و پرفراز و نشیب است. براساس برخی منابع، اولین کارخانه تولید لباس کار در ایران در سال ۱۳۰۵ توسط یک تاجر ارمنی به نام آرام بابایان تأسیس شد. این کارخانه که در تهران واقع بود، از ماشین‌آلات و مواد اولیه وارداتی استفاده می‌کرد و محصولات خود را به نیروهای نظامی و انتظامی ایران عرضه می‌کرد. در سال‌های بعد، تعداد کارخانه‌ها و تولیدکنندگان لباس کار در ایران افزایش یافت و بازار داخلی و خارجی برای این محصولات شکل گرفت.

با وقوع انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، صنعت تولید لباس کار با مشکلات زیادی روبرو شد. کمبود مواد اولیه، تحریم‌های اقتصادی، رکود بازار، نبود حمایت‌های دولتی، رقابت نامنصفانه با محصولات وارداتی و عدم توجه به کیفیت و استاندارد محصولات، از جمله عواملی بودند که باعث شد تولید لباس کار در ایران به شدت کاهش یابد و بسیاری از کارخانه‌ها و تولیدکنندگان از این عرصه خارج شوند.

اما در سال‌های اخیر، با توجه به اهمیت این صنعت برای توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی، تلاش‌هایی برای احیا و توسعه تولید لباس کار در ایران انجام شده است.
برخی از این تلاش‌ها عبارتند از:
- ایجاد انجمن‌ها و سازمان‌های حرفه‌ای مانند انجمن تولیدکنندگان لباس کار ایران و اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک کار و صنعتی که به عنوان نماینده و حامی منافع تولیدکنندگان شناخته می‌شوند
- ارائه خدمات مشاوره، آموزش، طراحی، بازاریابی و تبلیغات به تولیدکنندگان
- ایجاد نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های تخصصی برای ارتباط مستقیم تولیدکنندگان و خریداران داخلی و خارجی
- اعطای تسهیلات و تخفیفات گمرکی، بانکی و مالیاتی به تولیدکنندگان و صادرکنندگان لباس کار
- توسعه همکاری‌های بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها و انجمن‌های جهانی مرتبط با صنعت لباس کار
- ارتقاء کیفیت و استاندارد محصولات با استفاده از مواد اولیه و ماشین‌آلات مدرن و مطابقت با الزامات و نیازهای بازارهای مختلف.

صادرات انواع لباس و کفش و کلاه کار از ایران

براساس آمارهای رسمی، تولید لباس کار در ایران در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۱۰۰ میلیون عدد رسیده است که نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۲۰ درصد افزایش داشته است. همچنین میزان صادرات لباس کار از ایران در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۱۵ میلیون دلار رسیده است که نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۳۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این آمارها بوضوح بیان می‌دارند که تولید لباس کار در ایران دارای پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه می‌باشد.

انواع محصولات پوشاک و کفش و کلاه کار ایرانی می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تولیدی، تکنولوژیکی و طراحی، بازارهای جدیدی را در منطقه و جهان به روی خود بگشایند و با توجه به نیازها و سلایق مشتریان خارجی، محصولات متنوع و با کیفیت بالا به این بازارها ارائه گردد. همچنین، با حل مشکلات ارزی، گمرکی و حمل و نقل، می‌توان موانع صادرات را برطرف نمود و رقابت‌پذیری محصولات ایرانی را افزایش داد.

صادرات لباس کار و کفش و کلاه کار و محصولات مشابه، به عنوان یک فرصت‌ ارزشمند برای تولیدکنندگان و تاجران ایرانی، دارای مزیت‌های زیادی است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- افزایش درآمد و سودآوری برای تولیدکنندگان و تاجران ایرانی با دسترسی به بازارهای بزرگتر و متنوع‌تر
- ایجاد ارزش افزوده برای محصولات ایرانی با بهره‌گیری از برندینگ، بسته‌بندی، گواهینامه‌ها و استانداردهای بین‌المللی
- افزایش توان رقابتی و اعتبار برای تولیدکنندگان و تاجران ایرانی با ارائه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب
- ایجاد اشتغال و توسعه صنعت داخلی با افزایش تقاضا برای مواد اولیه، ماشین‌آلات، نیروی انسانی و خدمات مرتبط با تولید و صادرات لباس کار
- ارتقاء سطح فنی و دانشی تولیدکنندگان و تاجران ایرانی از طریق آشنایی با بازارها و فرهنگ‌ها و قوانین و مقررات کشورهای مختلف
- افزایش همکاری‌ها و روابط تجاری و سیاسی بین ایران و کشورهای دیگر بوسیله ایجاد اعتماد و احترام متقابل

این مزیت‌ها نشان می‌دهند که صادرات لباس کار از ایران می‌تواند برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور موثر باشد. البته برای بهره‌برداری از فرصتها، باید به چالش‌ها و مشکلاتی که در این راه وجود دارند نیز توجه نمود.

بازارهای صادراتی برای لباس کار تولید شده در ایران

بازارهایی برای صادرات لباس کار و کفش و پوشاک کار ایرانی مناسب هستند که دارای شرایط زیر باشند:
- دارای تقاضای بالا و پایدار برای این نوع محصولات باشند
- دارای شرایط اقتصادی و سیاسی و امنیتی مناسب برای انجام تجارت باشند
- دارای روابط تجاری و سیاسی خوب، به دور از تحریم با ایران باشند
- دارای قوانین و مقررات و تعرفه‌ها و مالیات‌ها و استانداردها و گواهینامه‌های منصفانه و قابل اجرا برای واردات این نوع محصولات باشند
- دارای فرهنگ و عادات و ارزش‌های مشابه یا قابل تطبیق با ایران باشند

بر اساس این معیارها، برخی از بازارهای موجود و مناسب برای صادرات لباس کار از ایران عبارتند از:
- کشورهای همسایه و منطقه‌ای مانند عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان، آذربایجان و ارمنستان که دارای همجواری و همسویی و همکاری با ایران هستند و نیاز به این نوع محصولات برای کارگران و کارکنان خود دارند
- کشورهای اروپایی مانند آلمان، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و انگلیس که دارای بازارهای بزرگ و پیشرفته و پردرآمد برای این نوع محصولات هستند و از کیفیت و قیمت محصولات ایرانی راضی هستند
- کشورهای آسیایی مانند چین، هند، بنگلادش، مالزی و اندونزی که دارای جمعیت و تولید و مصرف زیادی برای این نوع محصولات هستند و با ایران روابط تجاری و سیاسی خوبی دارند
- کشورهای آفریقایی مانند مصر، تونس، مراکش، نیجریه و کنیا که دارای بازارهای رو به رشد و پتانسیل بالایی برای این نوع محصولات هستند و با ایران ارتباطات فرهنگی و تاریخی دارند
- کشورهای آمریکایی مانند کانادا، برزیل، آرژانتین و شیلی که دارای بازارهای متنوع و جذاب و پردرآمد برای این نوع محصولات هستند و با ایران روابط تجاری و سیاسی مناسبی دارند.

این بازارها دارای نیازها و سلایق مختلفی هستند که باید در تولید و صادرات لباس کار از ایران مدنظر قرار گیرند. برخی از این نیازها و سلایق عبارتند از:
- نوع و کیفیت مواد اولیه مانند پارچه، نخ، دکمه، زیپ و برچسب
- طرح و رنگ و سایز و فرم لباس کار مانند یقه، آستین، جیب، کلاه و کمربند
- استانداردها و گواهینامه‌های بین‌المللی مانند ISO، CE، Oeko-Tex و SGS
- قیمت و شرایط پرداخت و حمل و نقل و بیمه و گمرک
- فرهنگ و عادات و ارزش‌های مردم و کشورهای مقصد.

چالش‌های تولید و صادرات پوشاک کار ایرانی و راهکارها

تولید و صادرات لباس کار و کفش و پوشاک کار و محصولات مشابه از ایران، علیرغم مزیت‌های زیادی که دارد، با چالش‌ها و مشکلاتی نیز مواجه است که می‌توانند مانع از رشد و توسعه این صنعت شوند؛ از جمله:
- کمبود مواد اولیه با کیفیت و قیمت مناسب برای تولید لباس کار، به ویژه پارچه‌های مخصوص و مقاوم در برابر حرارت، سرما، آتش، شوک الکتریکی، اشعه ماوراء بنفش و غیره
- کمبود ماشین‌آلات و تجهیزات مدرن و به‌روز برای تولید لباس کار، به ویژه ماشین‌های خیاطی، برش، چاپ، برچسب‌زنی و بسته‌بندی
- کمبود نیروی انسانی متخصص و آموزش‌دیده برای تولید لباس کار
- کمبود حمایت‌های دولتی و بانکی برای تولید و صادرات، به ویژه اعطای تسهیلات و تخفیفات گمرکی، بانکی و مالیاتی و حل مشکلات ارزی و تحریم‌های اقتصادی
- کمبود بازاریابی و تبلیغات مناسب، به ویژه در مورد ایجاد برند، وبسایت، کاتالوگ، نمایشگاه، بازارچه و شبکه‌های اجتماعی
- کمبود اطلاعات و آگاهی از بازارهای مقصد و نیازها و سلایق مشتریان خارجی، به ویژه فرهنگ، عادات، ارزش‌ها، قوانین و مقررات، استانداردها و غیره
- کمبود همکاری‌ها و اعتماد بین تولیدکنندگان و تاجران ایرانی و خارجی، به ویژه در زمینه‌های قرارداد، پرداخت، حمل و نقل، بیمه، گمرک و خدمات پس از فروش

این چالش‌ها و مشکلات می‌توانند باعث شوند که تولیدکنندگان و تاجران ایرانی نتوانند از ظرفیت کامل خود برای صادرات لباس کار استفاده کنند؛ لذا باید راهکارهای زیر مورد اجرا قرار گیرند:
- تأمین مواد اولیه با کیفیت و قیمت مناسب از طریق توسعه کشت و تولید داخلی یا واردات از کشورهای معتبر
- توسعه ماشین‌آلات و تجهیزات مدرن و به‌روز از طریق خرید و نصب و نگهداری داخلی یا واردات از کشورهای پیشرفته
- توسعه نیروی انسانی متخصص و آموزش‌دیده از طریق ایجاد مراکز آموزشی و پژوهشی و ارائه دوره‌ها و کارگاه‌ها و گواهینامه‌های حرفه‌ای
- توسعه حمایت‌های دولتی و بانکی از طریق ایجاد سازمان‌ها و انجمن‌ها و اتحادیه‌های حرفه‌ای و ارائه تسهیلات و تخفیفات گمرکی، بانکی و مالیاتی و حل مشکلات ارزی و تحریم‌های اقتصادی
- توسعه بازاریابی و تبلیغات مناسب از طریق ایجاد برند، وبسایت، کاتالوگ، نمایشگاه، بازارچه و شبکه‌های اجتماعی و ارائه محتوای جذاب و معتبر
- توسعه اطلاعات و آگاهی از بازارهای مقصد و نیازها و سلایق مشتریان خارجی از طریق انجام تحقیقات بازار و مطالعات فرهنگی و بررسی قوانین و استانداردها و گواهینامه‌ها و رقبا
- توسعه همکاری‌ها و ایجاد اعتماد بین تولیدکنندگان و تاجران ایرانی و خارجی.

بازارهای نوظهور برای صادرات لباس کار از ایران

نیازها و سلایق خاص در بازارهای مختلف می‌توانند به عنوان فرصت‌ها و چالش‌هایی برای تولیدکنندگان و تاجران ایرانی در نظر گرفته شوند. از یک سو، این نیازها و سلایق می‌توانند باعث شوند که تولیدکنندگان و تاجران ایرانی بتوانند با ارائه محصولات متنوع و با کیفیت و قیمت مناسب، بازارهای جدیدی را به خود جذب کنند و سهم بیشتری از بازار جهانی لباس کار را کسب کنند. از سوی دیگر، این نیازها و سلایق می‌توانند باعث شوند که تولیدکنندگان و تاجران ایرانی با مشکلات و موانعی در تولید و صادرات لباس کار روبرو شوند و نتوانند با رقبای خود رقابت کنند.

بازارهای بالقوه و نوظهور برای صادرات لباس کار و کفش و پوشاک کار و محصولات مشابه از ایران، عبارتند از کشورهایی که:
- دارای تقاضای رو به افزایش و پیش‌بینی شده برای این نوع محصولات هستند
- دارای شرایط اقتصادی و سیاسی و امنیتی قابل قبول و پایدار برای انجام تجارت هستند
- دارای روابط تجاری و سیاسی قابل توسعه و بدون تحریم با ایران هستند
- دارای قوانین و مقررات و تعرفه‌ها و مالیات‌ها و استانداردها و گواهینامه‌های قابل انعطاف و قابل اجرا برای واردات این نوع محصولات هستند
- دارای فرهنگ و عادات و ارزش‌های متفاوت یا قابل تطبیق با ایران هستند

بر اساس این معیارها، برخی از بازارهای بالقوه و نوظهور برای صادرات لباس کار از ایران عبارتند از:
- کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا مانند عمان، قطر، امارات، عربستان، لبنان، سوریه، یمن، لیبی و الجزایر که دارای بازارهای نزدیک و مشترک با ایران هستند و نیاز به این نوع محصولات برای کارگران و کارکنان خود دارند
- کشورهای اروپای شرقی و مرکزی مانند روسیه، اوکراین، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان، جورجیا، لهستان، رومانی و بلغارستان که دارای بازارهای بزرگ و پیشرفته و پردرآمد برای این نوع محصولات هستند و با ایران روابط تجاری و سیاسی خوبی دارند
- کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند ویتنام، تایلند، فیلیپین، سنگاپور و کامبوج که دارای جمعیت و تولید و مصرف زیادی برای این نوع محصولات هستند و با ایران روابط تجاری و سیاسی قابل توسعه دارند.

توصیه‌هایی برای ورود به عرصه تولید و صادرات لباس کار

تولیدکنندگان لباس کار در ایران برای تولید محصول مناسب برای صادرات به کشورهای مختلف جهان باید به نکات زیر توجه کنند:
- تحقیق و بررسی در مورد بازارهای هدف و نیازها و سلایق و استانداردهای مشتریان و رقبا و قوانین و مقررات و تعرفه‌ها و مالیات‌ها و گواهینامه‌های مربوط به واردات لباس کار
- تولید محصولات با کیفیت و قیمت مناسب و متناسب با بازارهای هدف و با استفاده از مواد اولیه و تجهیزات و نیروی کار مناسب و مجرب
- ایجاد برند و اعتبار برای محصولات ایرانی با استفاده از بسته‌بندی، برچسب، گواهینامه و خدمات پس از فروش مناسب
- انجام بازاریابی و تبلیغات موثر و متنوع با استفاده از ابزارهای مختلف مانند وبسایت، کاتالوگ، نمایشگاه و شبکه‌های اجتماعی
- انتخاب شریک تجاری مناسب برای همکاری در عرصه صادرات
- انتخاب حمل‌ونقل و بیمه و گمرک مناسب برای ارسال محصولات به بازارهای هدف
- ایجاد ابتکار و خلاقیت و نوآوری در تولید و صادرات محصولات با توجه به تغییرات و رقابت در بازار
- توسعه مهارت‌ها و دانش‌ در زمینه‌های مختلف مرتبط با تولید و صادرات محصولات
- ایجاد انعطاف‌پذیری و تطبیق‌پذیری با شرایط و مشکلات و چالش‌های صادرات

برای ورود به عرصه صادرات لباس کار و کفش و پوشاک کار باید مراحل و شرایط مختلفی را طی کرد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- انتخاب بازار مقصد بر اساس مطالعه و تحلیل بازار و مشتریان و رقبا و تهدیدها و فرصت‌ها
- انتخاب محصول مناسب بر اساس نیازها و سلایق و استانداردها و قیمت و کیفیت بازار مقصد
- انتخاب روش صادرات مناسب بر اساس هزینه‌ها و ریسک‌ها و قوانین و مقررات و شرایط بازار مقصد
- انتخاب شریک تجاری مناسب بر اساس اعتماد و تجربه و شهرت و خدمات و شرایط قرارداد
- انتخاب حمل‌ و نقل مناسب بر اساس نوع و مقدار و مقصد و زمان و هزینه و ایمنی
- انتخاب بیمه مناسب بر اساس نوع پوشش و مدت و هزینه و شرایط و مسئولیت‌ها
- انتخاب گمرک مناسب بر اساس تعرفه‌ها و مالیات‌ها و تخفیفات و مجوزها و نوع مدارک
- انتخاب خدمات پس از فروش مناسب بر اساس نوع و مدت و هزینه و شرایط.

* استفاده ار مطلب با ذکر نام منبع و مولف مجاز است