جایگاه‌یابی پسته ایرانی در بازارهای جهان

کشورهای مختلفی به پسته‌های ایرانی علاقه‌مند هستند. پسته‌های ایرانی به دلیل کیفیت بالا و طعم منحصر به فردشان، در بازارهای جهانی محبوبیت زیادی دارند. کشورهایی مانند آلمان، امارات متحده عربی، قرقیزستان و چین از جمله مشتریان عمده پسته ایرانی هستند. همچنین، پسته‌های ایرانی به عنوان محصولی لوکس در برخی کشورها مانند ژاپن و آلمان شناخته شده‌اند.

بازارهای جهانی برای پسته‌های ایرانی بسیار گسترده هستند و شامل مناطق مختلفی می‌شوند. اصلی‌ترین بازارهای مصرف‌کننده پسته‌های ایرانی به ترتیب حجم صادرات، عبارتند از: شرق دور، اتحادیه اروپا، شبه قاره هند، خاورمیانه و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS). با این حال، روند بازار برای پسته‌های ایرانی از کشورهای ثروتمند به سمت تعداد بیشتری از کشورهای در حال توسعه در حال تغییر است.

با توجه به رشد پایدار مورد انتظار در بازار اروپا برای پسته‌ها و پیش‌بینی افزایش اندازه بازار جهانی پسته به ۶.۶ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰، فرصت‌های زیادی برای دستیابی به بازارهای جدید وجود دارد. این رشد احتمالاً توسط تغییرات در الگوهای مصرف مصرف‌کنندگان اروپایی، از جمله تقاضای رو به افزایش برای گزینه‌های از انواع تنقلات سالم‌تر و علاقه به آشپزی شرق مدیترانه‌ای، هدایت خواهد شد.

یکی از چالش‌های اصلی در صنعت پسته ایران، مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی و کمبود منابع آب است. اما باید توجه داشت، این چالش‌ها فرصت‌هایی را نیز برای پیشرفت‌های فناورانه و مزایای اقتصادی فراهم کرده‌اند. به عنوان مثال، استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و بهینه‌سازی مصرف آب می‌تواند به حفظ منابع آب کمک کند و در عین حال تولید پسته را افزایش دهد.

با توجه به اهمیت پسته در اقتصاد ایران، دولت و بخش خصوصی تلاش‌های زیادی برای بهبود کیفیت و افزایش تولید انجام داده‌اند. برنامه‌های تحقیقاتی و توسعه‌ای متعددی به منظور افزایش مقاومت پسته‌ها در برابر آفات و بیماری‌ها، بهبود روش‌های آبیاری و کاشت، و افزایش بهره‌وری باغ‌های پسته اجرا شده است.

برای دستیابی به بازارهای جدید برای پسته‌ها، چندین استراتژی وجود دارد:
۱. تحقیق بازار: شناسایی بازارهای جدید با تقاضای بالا برای پسته و درک عادات مصرف‌کنندگان
۲. بازاریابی و تبلیغات: ایجاد آگاهی در مورد کیفیت و ویژگی‌های منحصر به فرد پسته‌های ایرانی
۳. شرکت در نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین‌المللی: معرفی محصولات به خریداران بالقوه و برقراری ارتباطات تجاری
۴. استفاده از تجارت الکترونیکی: فروش آنلاین و دسترسی به بازارهای جهانی از طریق پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی
۵. تنوع‌بخشی به محصول: ارائه محصولات جدید مانند پسته‌های طعم‌دار یا محصولات فرآوری‌شده از پسته
۶. استانداردهای بین‌المللی: اطمینان از اینکه محصولات، مطابق با استانداردهای بین‌المللی کیفیت و ایمنی هستند.

چشم‌انداز و آینده تولید و صادرات پسته ایران

صادرات پسته ایران در آینده به چندین عامل وابسته است. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وضعیت اقتصادی ایران و جهان: ایران با چالش‌های اقتصادی زیادی روبرو است که شامل تحریم‌های بین‌المللی، کاهش درآمد نفتی، هزینه‌های مربوط به کرونا، بدهی دولتی، تورم و بیکاری است. این چالش‌ها می‌توانند تولید، نگهداری و صادرات پسته را تحت تأثیر قرار دهند. از طرف دیگر، وضعیت اقتصادی جهان نیز بر میزان تقاضا و قیمت پسته ایرانی اثر می‌گذارد. برای مثال، افزایش قیمت نفت و انرژی، تنش‌های سیاسی و نظامی، تغییرات آب و هوایی و شیوع کرونا می‌توانند بازار پسته را مختل کنند.
- وضعیت تولید پسته ایران: ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان پسته در جهان است ولی در سال‌های اخیر با کاهش تولید روبرو شده است. علل این کاهش شامل برخورداری ناکافی از آب و برق، آسیب‌های ناشی از یخبندان و سرما، آفات و بیماری‌های گیاهی، بی‌ثباتی و نوسان قیمت‌ها و عدم توسعه فناوری‌های کشاورزی است. این عوامل می‌توانند کیفیت و مقدار پسته ایرانی و در نتیجه رقابت‌پذیری آن را در بازارهای جهانی کاهش دهند.
- وضعیت بازارهای صادراتی پسته ایران: ایران به چندین کشور در جهان پسته صادر می‌کند که شامل شرق دور، اتحادیه اروپا، شبه قاره هند، خاورمیانه و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) است. این بازارها به دلیل عوامل مختلفی مانند سلیقه مصرف‌کنندگان، قوانین گمرکی، استانداردهای کیفیت و ایمنی، روابط سیاسی و اقتصادی و رقابت با کشورهای دیگر تولیدکننده پسته مانند آمریکا، ترکیه و چین، متغیر هستند. ایران باید بتواند بازارهای جدیدی را برای پسته خود پیدا کند و بازارهای فعلی را نیز حفظ نماید.

پسته ایرانی به دلیل کیفیت برتر و طعم منحصر به فردش، همچنان در بازارهای جهانی مطرح است و ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته در جهان شناخته می‌شود؛ اما با توجه به عواملی که در بالا ذکر گردید، برآورد دقیقی از میزان صادرات پسته ایران در آینده ممکن نیست. ولی می‌توان گفت که صادرات پسته ایران در کوتاه مدت با مشکلات زیادی روبرو خواهد بود و رشد چندانی نخواهد داشت. در بلند مدت، اگر ایران بتواند با تحریم‌ها مقابله کند، تولید پسته را افزایش دهد، کیفیت و تنوع محصولات خود را بهبود بخشد و بازاریابی و تبلیغات مناسبی انجام دهد، می‌تواند صادرات پسته خود را افزایش دهد و جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت نماید.

به‌طور کلی، با توجه به افزایش تقاضا برای پسته‌های ایرانی در بازارهای بین‌المللی، آینده‌ای روشن را می‌توان برای صنعت پسته ایران پیش‌بینی کرد. امید است که با ادامه تلاش‌ها و پیشرفت‌های فناورانه، ایران بتواند جایگاه خود را به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید و صادرات پسته در جهان تثبیت و حفظ نماید.

* استفاده ار مطلب با ذکر نام منبع و مولف مجاز است