صادرات محصول دخانی از ایران و ظرفیتهای بازار جهانی

ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی خود، می‌تواند بازارهای منطقه‌ای و همسایه را هدف قرار دهد و از نزدیکی و شباهت‌های فرهنگی و تاریخی خود با آن‌ها بهره ببرد. برخی از این بازارها عبارتند از: عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکیه، سوریه، لبنان و غیره. این بازارها دارای تقاضای بالایی برای محصولات دخانی ایرانی هستند و می‌توانند سهم بزرگی از صادرات ایران را تشکیل دهند.

بر اساس آمارهای رسمی، مقصد اصلی صادرات سیگار از ایران عراق است که ۸۰ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌دهد. سایر کشورهای مقصد برای سیگار عبارتند از: افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکیه، سوریه، لبنان و غیره.

مقصد اصلی صادرات توتون و تنباکو از ایران نیز عراق است که به ترتیب ۶۰ و ۵۰ درصد از کل صادرات را تشکیل می‌دهد. ۴۰ درصد از کل صادرات قلیان از ایران نیز به کشور عراق اختصاص دارد. سایر کشورهای مقصد برای هر سه محصول عبارتند از: امارات متحده عربی، ترکیه، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، سوریه، لبنان و غیره.

بازار محصولات دخانی یکی از بازارهای پرطرفدار و پردرآمد در جهان است که هر ساله رشد قابل توجهی می‌یابد. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، حجم بازار جهانی محصولات دخانی در سال ۲۰۲۰ برابر با ۸۰۰ میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ به ۱۰۰۰ میلیارد دلار برسد. این بازار شامل محصولات مختلفی مانند سیگار، توتون، تنباکو، قلیان، سیگار الکترونیکی، محصولات جایگزین نیکوتین و غیره می‌شود.

برخی از کشورهای بزرگ تولیدکننده و مصرف‌کننده محصولات دخانی عبارتند از: چین، آمریکا، هند، اندونزی، روسیه، برزیل، ترکیه، ژاپن، آلمان، فرانسه. ایران نیز یکی از کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده محصولات دخانی است که می‌تواند بازارهای جدیدی را برای صادرات محصولات خود پیدا کند.

ایران همچنین می‌تواند توجه بیشتری به بازارهایی داشته باشد که دارای پتانسیل و جاذبه برای محصولات دخانی ایرانی هستند؛ مانند: امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر، کویت، بحرین، عمان، مصر، مراکش، تونس، آفریقای جنوبی، چین، هند، ویتنام، مجارستان، رومانی، بلغارستان، صربستان، کرواسی و غیره.

ایران با توجه بیشتر بر تنوع و کیفیت محصولات دخانی و مزیت‌هایی مانند: قیمت مناسب، طعم و عطر خاص، بسته‌بندی زیبا، برند معتبر، گواهینامه‌ها و استانداردهای بین‌المللی، خدمات پس از فروش و غیره می‌تواند بازارهای مختلف را به خود جذب کند و در رقابت با کشورهای دیگر برتری یابد.

راهکارهای ورود به عرصه صادرات محصولات دخانی

بر اساس آمارهای رسمی، صادرات سیگار، توتون، تنباکو و قلیان در سال ۱۳۹۹ به ترتیب به میزان ۵۰، ۳۰، ۱۰ و ۲۰ درصد نسبت به سال ۱۳۹۸ رشد داشته است. این روند در حال رشد نشان می‌دهد، صادرات محصولات دخانی از ایران منبع قابل توجهی برای کسب درآمد و سود برای تولیدکنندگان و تاجران ایرانی است.

صادرات محصولات دخانی از ایران می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی شود. بر اساس بررسی‌های انجام شده، هر یک میلیون نخ سیگار صادراتی می‌تواند ۱۰۰ نفر را مستقیماً و ۵۰۰ نفر را غیرمستقیم مشغول به کار کند. همچنین هر یک هزار تن توتون یا تنباکو صادراتی می‌تواند ۵۰۰ نفر را مستقیماً و ۲۵۰۰ نفر را غیرمستقیم مشغول به کار کند. این روند اشتغالزایی در تولید قلیان و سایر ملزومات نیز وجود دارد.

برای ورود به عرصه صادرات محصولات دخانی از ایران یا افزایش میزان صادرات شرکت‌های ایرانی، باید راهکارهایی در پیش گرفته شود که می‌توان آن‌ها را به شرح زیر خلاصه کرد:
- بررسی بازارهای هدف: تجار و شرکت‌های بازرگانی باید بازارهای هدف خود را بر اساس معیارهایی مانند: حجم و رشد بازار، تقاضا و سلایق مشتریان، میزان رقابت و قیمت‌ها، قوانین و مقررات، فرهنگ و آداب، ریسک ها و فرصت ها و مواردی از این دست بررسی و انتخاب نمایند. این بررسی‌ها می‌توانند به تجار و شرکتهای بازرگانی کمک کنند که بازارهای مناسب و سودآوری را شناسایی کنند و استراتژی‌ مناسب برای ورود و حضور در آن‌ها تدوین نمایند.
- ایجاد ارتباط و توسعه همکاری‌ها: تجار و شرکت‌های بازرگانی باید شبکه‌های ارتباطی ایجاد نموده و میزان همکاری خود را با ذی‌نفعان مختلف در بازارهای هدف توسعه دهند. این ذی‌نفعان می‌توانند شامل: مشتریان و خریداران، نمایندگان و واسطه‌های فروش، توزیع‌کنندگان و حمل‌کنندگان، تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان، مشاوران و کارشناسان، انجمن‌ها و سازمان‌های حرفه‌ای، مقامات و مسئولان دولتی و غیره باشند.
- ارائه محصولات با کیفیت و متنوع: تجار و شرکت‌های بازرگانی باید محصولات با کیفیت و متنوعی را به بازارهای هدف ارائه دهند. این محصولات باید مطابق با نیازها و سلایق مشتریان باشند و استانداردهای بین‌المللی را رعایت نمایند. تجار و شرکت‌های بازرگانی باید به افزایش طیف محصولات خود توجه کنند و از محصولات جدید و نوآورانه استقبال نمایند. همچنین باید به ارائه محصولات با طعم و عطر خاص و بسته‌بندی زیبا و جذاب اهمیت بدهند و از برند معتبر و شناخته شده‌ای که برای خود ایجاد می‌کنند، بهره ببرند.
- انجام بازاریابی و تبلیغات: بازاریابی و تبلیغات باید متناسب با بازارهای هدف و مشتریان باشد و روش‌های مختلف و موثری مورد استفاده قرار گیرند. برخی از این روش‌ها عبارتند از: شرکت در نمایشگاه‌ها و همایش‌های تخصصی، ارسال نمونه‌های رایگان و کاتالوگ‌ محصولات، ایجاد وب‌سایت‌ و شبکه‌های اجتماعی، ارسال پیامک‌ و ایمیل‌های تبلیغاتی، ایجاد برنامه‌های تشویقی برای مشتریان، ایجاد روابط عمومی و اخبار مثبت در رسانه‌ها و غیره. این نوع بازاریابی و تبلیغات می‌تواند منجر به شناخته شدن برند، ایجاد اعتماد در مشتریان و در نهایت بدست آمدن سهم بیشتری در بازار گردد.

* استفاده ار مطلب با ذکر نام منبع و مولف مجاز است