تولید و صادرات میوه و صیفیجات منجمد
دکتر هومن باسره
ایران با داشتن آب و هوای متنوع و خاک حاصلخیز، یکی
از بزرگترین تولیدکنندگان میوه و صیفیجات در خاورمیانه است و صنعت تولید و صادرات
میوه و صیفیجات منجمد یکی از بخشهای مهم اقتصادی کشور به شمار میآید. تولید
انواع محصولات میوه و صیفی در مناطق مختلفی از کشور انجام میشود، از جمله در
استانهای شمالی با آب و هوای معتدل و بارانی و همچنین در مناطق جنوبی با آب و هوای
گرم و خشک.
خوشبختانه چشمانداز صادرات میوه و صیفیجات منجمد ایرانی مثبت است، به شرط آنکه
موانع تجاری کاهش پیدا کرده و زیرساختهای لازم توسعه یابند. با توجه به روند جهانی
و سوق به سمت مصرف محصولات سالم و ارگانیک، ایران میتواند با تأکید بر کیفیت و
استانداردهای بینالمللی، سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد.
صادرات میوه و صیفیجات منجمد از ایران مزایایی نظیر ارزآوری، ایجاد اشتغال و توسعه
اقتصادی را به همراه دارد. همچنین، صادرات این محصولات به تنوع در سبد صادراتی کشور
کمک کرده و ضایعات محصولات فصلی را نیز کاهش میدهد.
راهکارها و موانع تولید و صادرات میوه و صیفیجات منجمد
تولید میوه و صیفیجات منجمد با موانعی نظیر کمبود
آب، تغییرات آب و هوایی، مشکلات اقتصادی مانند نوسانات ارزی و امثال آن روبروست.
راه حلهایی مانند بهبود روشهای آبیاری، استفاده از بذرهای مقاوم به خشکی و
استفاده از فناوریهای نوین در کشاورزی میتوانند به حل این مشکلات کمک کنند.
موانعی مانند محدودیتهای تجاری، تحریمها و مشکلات لجستیکی نیز بر صادرات میوه و
صیفیجات منجمد ایران تأثیر میگذارند. بهبود زیرساختهای حمل و نقل و ایجاد روابط
تجاری پایدار میتوانند به حل این مشکلات کمک نمایند.
برای ورود به عرصه صادرات و یا افزایش میزان صادرات میوه و صیفیجات منجمد، تجار و
شرکتهای بازرگانی باید استراتژیهای متنوعی را در پیش گیرند. این استراتژیها شامل
تحقیق بازار، شناسایی نیازهای مشتریان، ارتقاء کیفیت محصولات و استفاده از
بستهبندیهای استاندارد و جذاب میشوند. همچنین، حضور در نمایشگاههای بینالمللی
و استفاده از پلتفرمهای تجارت الکترونیک میتوانند به ایجاد ارتباطات تجاری مؤثر
کمک کنند.
تجار و شرکتهای بازرگانی باید بر روی بازاریابی مؤثر، شناخت بازارهای هدف و ایجاد
شبکههای توزیع قوی تمرکز کنند. همچنین، استفاده از استانداردهای بینالمللی و
تضمین کیفیت محصولات میتواند به افزایش صادرات کمک کند.
بازارهای نوظهور میتوانند فرصتهای جدیدی برای صادرات میوه و صیفیجات منجمد
ایرانی ایجاد نمایند. کشورهای در حال توسعه و مناطقی که به دلیل شرایط آب و هوایی،
تولید داخلی محدودی دارند از جمله کشورهای آسیای مرکزی، برخی از کشورهای آفریقایی و
مناطقی از اروپای شرقی میتوانند بازارهای جدیدی برای صادرات باشند. تجار باید بر
روی شناخت نیازهای مشتریان، ارائه خدمات پس از فروش و استفاده از روشهای نوین
بازاریابی تمرکز نمایند.
برای بازاریابی موفق و پیدا کردن مشتریان خارجی، تولیدکنندگان و تجار باید بر روی
ایجاد برند و شهرت محصولات خود کار کنند. استفاده از شبکههای اجتماعی، وبسایتهای
تخصصی و همکاری با توزیعکنندگان محلی میتواند در دستیابی به مشتریان جدید مؤثر
باشد.
ایران میوه و صیفیجات منجمد خود را به کشورهایی مانند عراق، افغانستان و کشورهای
حاشیه خلیج فارس صادر میکند و کشورهایی مانند ترکیه، مصر و کشورهای آمریکای لاتین
رقبای اصلی ایران در بازار صادرات میوه و صیفیجات منجمد به شمار میروند. با
اینحال، ایران با داشتن مزیتهایی مانند تنوع آب و هوایی و کیفیت بالای محصولات
میتواند در این رقابت موفق عمل کند.
بازارهای نوظهور برای صادرات میوه و صیفیجات منجمد شامل کشورهایی مانند مالزی،
لهستان، تایلند، صربستان، مصر و اسپانیا میباشد. این کشورها به دلیل رشد سریع در
مصرف میوههای منجمد و تقاضای بالا برای محصولات کشاورزی، فرصتهای خوبی را برای
صادرکنندگان ایرانی فراهم میآورند. همچنین، بازارهای بزرگی مانند آلمان، فرانسه،
بلژیک، ایتالیا و هلند فرصتهای خوبی در اختیار تامینکنندگان جدید قرار میدهند.
راههای ورود به بازار صادرات میوه و صیفیجات منجمد
برای نفوذ به بازارهای موجود و نوظهور صادرات میوه و
صیفیجات منجمد، تجار و تولیدکنندگان ایرانی میتوانند از استراتژیهای مختلفی
مانند صادرات مستقیم، حضور در نمایشگاهها و اجلاسها، شرکت در مناقصات، فروش آنلاین،
ایجاد شراکت، تحقیق میدانی بازار و غیره استفاده کنند.
برخی نکات و موارد ضروری که باید برای تولید و صادرات محصولات میوه و صیفیجات
منجمد شده مدنظر قرار گیرند، عبارتند از:
۱. تضمین کیفیت: اطمینان از کیفیت محصولات و رعایت استانداردهای بهداشتی بینالمللی
برای موفقیت در بازارهای جهانی ضروری است.
۲. برندسازی: ساخت برند قوی و شناخته شده برای محصولات میتواند به افزایش اعتماد
مشتریان و ترجیح داده شدن محصولات ایرانی کمک کند.
۳. توسعه زیرساختهای لجستیکی: بهبود زیرساختهای حمل و نقل و انبارداری برای حفظ
کیفیت محصولات در طول انتقال ضروری است.
۴. تحقیق و توسعه: سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه برای بهبود فرآیندهای تولید و
بستهبندی میتواند به افزایش رقابتپذیری کمک کند.
۵. فرآیند و مراحل صادرات میوه و صیفیجات: صادرات میوه و صیفیجات از ایران دارای
مراحل متعددی است که شامل تحقیقات بازار، یافتن مشتری، عقد قرارداد و در نهایت
انجام تشریفات گمرکی صادرات میشود. این فرآیند نیازمند دقت و توجه به جزئیات است
تا از هرگونه مشکل احتمالی جلوگیری شود.
۶. کیفیت و استانداردهای محصول صادراتی: کیفیت بالای محصولات و رعایت استانداردهای
بینالمللی از جمله مهمترین عوامل موفقیت در بازارهای صادراتی است. میوههای
صادراتی باید سالم، بدون لک، و بستهبندی شده به شکلی شیک و زیبا باشند.
۷. بازارهای هدف صادراتی و مطالعه و شناسایی بازارهای نوظهور: کشورهای همسایه و
حاشیه خلیج فارس از جمله بازارهای اصلی صادرات میوه و صیفیجات ایران هستند.
همچنین، بازار روسیه به دلیل شرایط آب و هوایی خاص خود، یکی از مقاصد مهم برای
صادرات محصولات کشاورزی ایران است.
۸. تکنولوژی بستهبندی و شرایط حمل و نقل کالا: استفاده از تکنولوژیهای نوین در
بستهبندی و حمل و نقل میتواند به حفظ کیفیت محصولات در طول انتقال کمک کند و از
ضربه و گرما محافظت نماید.
۹. موانع و چالشهای مهم صادراتی: صادرات میوه و صیفیجات از ایران با چالشهایی
مانند تحریمها، محدودیتهای تجاری و مشکلات لجستیکی و غیره مواجه است. برای غلبه
بر این چالشها، نیاز به برنامهریزی دقیق و همکاری با شرکای تجاری معتبر میباشد.
با در نظر قرار دادن نکات ضروری، تجار و تولیدکنندگان ایرانی میتوانند درک بهتری
از فرصتها و چالشهای پیش روی صادرات میوه و صیفیجات داشته باشند و استراتژیهای
خود را برای موفقیت در بازارهای جهانی بهینهسازی نمایند. علیرغم وجود چالشهای
مختلف، صنعت تولید و صادرات میوه و صیفیجات منجمد ایران پتانسیل قابل توجهی برای
رشد و توسعه دارد. بدون شک با برنامهریزی دقیق و استراتژیک، ایران خواهد توانست به
یکی از بازیگران اصلی در بازار جهانی این محصولات تبدیل گردد.
* استفاده ار مطلب با ذکر نام منبع و مولف مجاز است