صادرات گیاهان دارویی
به قلم: دکتر هومن باسره
صادرات گیاهان دارویی یک زمینه مهم و پرسود در تجارت بین‌المللی است. ایران به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک حاصلخیز، دارای تنوع زیادی در تولید گیاهان دارویی و گیاهان معطر است.
از جمله محصولاتی که به صادرات آن می توان اندیشید گیاهان دارویی مانند زعفران، گل گاوزبان، زیره سبز، آویشن، نعناع، آنغوزه، و گیاهان دیگر می باشمد که در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی، عطرسازی، و تغذیه کاربردهای متنوعی دارند و در بازارهای جهانی تقاضای خوبی برای آن‌ها وجود دارد.
آمار صادرات گیاهان دارویی ایران در سال‌های اخیر به شرح زیر بوده است:
- در سال ۲۰۱۷، حدود ۴۵۰ میلیون دلار
- در سال ۲۰۱۸، حدود ۵۷۰ میلیون دلار
- در سال ۲۰۱۹، حدود ۴۸۰ میلیون دلار
ایران حدود چهار درصد از تجارت جهانی گیاهان دارویی را در اختیار دارد. این گیاهان به عنوان یکی از مهمترین محصولات صادراتی کشاورزی در ایران نقش مهمی در ایجاد ارزش افزوده برای بخش کشاورزی دارند.
تولید گیاهان دارویی در ایران
بر اساس آمار رسمی وزارت جهاد کشاورزی، در سال ۱۳۹۹، حدود ۱۸۶ هزار هکتار از مراتع، جنگل‌ها و اراضی کشاورزی در ایران زیر کشت گیاهان دارویی قرار داشته است. مجموع تولید این گیاهان در همان سال حدود ۱۷۳ هزار و ۶۰۵ تن بوده است.
در زیر، فهرستی از برخی از مهمترین گیاهان دارویی ایران را ارائه نمودیم. این
گیاهان خواص درمانی متنوعی دارند و در صادرات نیز مورد توجه قرار می گیرند:
۱. زعفران: ضد التهاب، ضد افسردگی، تقویت کننده سیستم ایمنی
۲. گل گاوزبان: ضد التهاب، ضد عفونت
۳. آویشن: ضد باکتری، ضد قارچ، ضد التهاب
۴. زیره سبز: تقویت کننده سیستم ایمنی، مفید برای سلامت معده
۵. بابونه: آرام‌بخش، ضد التهاب
۶. گل ختمی: ضد افسردگی، ضد اضطراب
۷. آنغوزه: تقویت کننده معده، ضد سرفه
۸. شاه تره: ضد التهاب، ضد عفونت
۹. باریجه: ضد التهاب، ضد عفونت
۱۰. سنبل الطیب: آرام‌بخش، ضد افسردگی
۱۱. کاسنی: تقویت کننده کبد، ضد التهاب
۱۲. آنیسون: ضد سرفه، ضد گاز معده
۱۳. موسیر: تقویت کننده قلب، ضد التهاب
۱۴. بومادران: ضد سرفه، ضد التهاب
۱۵. فلفل سیاه: تقویت کننده گوارش، ضد التهاب
۱۶. گز خوانسار (گز انگبین): ضد التهاب، ضد عفونت
۱۷. گلی کاسنی: تقویت کننده کبد، ضد التهاب
۱۸. مصطکی: ضد سرفه، ضد التهاب
۱۹. گل گاو زبان: ضد التهاب، ضد عفونت
این گیاهان دارویی به عنوان یکی از مهمترین محصولات صادراتی ایران در حوزه داروسازی و بهداشتی شناخته می‌شوند.
گرچه ایران پتانسیل بالایی در تولید گیاهان دارویی دارد و صادرات آن به سایر نقاط جهان دارد، اما آمار نشان می‌دهد که متاسفانه در میان کشورهای مطرح تولیدکننده و صادرکننده گیاهان دارویی و فرآورده‌های آن، کشور ایران جایگاهی ندارد؛ اما زمینه رشد و توسعه برای آن وجود دارد.
برای گسترش تولید گیاهان دارویی در ایران و توسعه اقتصاد این حوزه، می‌توان به
راهکارهای زیر اشاره کرد:
۱. توسعه زیرساخت‌ها
- ایجاد زمین‌های کشت مدرن با استفاده از تکنولوژی‌های نوین
- توسعه سیستم‌های آبیاری قابلیت تنظیم و کنترل دقیق را داشته باشند
- ایجاد آزمایشگاه‌های مدرن برای تحقیقات و توسعه فناوری‌های کشاورزی
۲. ترویج دانش و آموزش
- آموزش به کشاورزان در زمینه کشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی
- ترویج دانش در مورد خواص گیاهان دارویی و روشهای استفاده از آن‌ها
۳. تحقیق و توسعه
- ایجاد مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی متخصص در زمینه گیاهان دارویی
- تشویق به تحقیقات در زمینه کشت، فرآوری و استفاده از گیاهان دارویی
۴. تشویق به کشت گیاهان دارویی
- ارائه تسهیلات مالی و مشوق‌های مالی به کشاورزان برای کشت گیاهان دارویی
- تشویق به کشت گیاهان دارویی با بازاریابی مناسب
۵. تنظیم قوانین و مقررات
- تنظیم قوانین مرتبط با کشت، فرآوری و تجارت گیاهان دارویی
- حمایت از تولیدکنندگان و تنظیم قوانین مالی و مالیاتی مناسب
۶. توسعه بازارهای داخلی و خارجی
- توسعه بازارهای داخلی برای مصرف داخلی گیاهان دارویی
- ترویج صادرات گیاهان دارویی به کشورهای دیگر
۷. ترویج استفاده از گیاهان دارویی در جامعه
- آگاه‌سازی مردم در مورد خواص گیاهان دارویی
- ترویج استفاده از گیاهان دارویی به عنوان جایگزینی برای داروهای شیمیایی
صادرات گیاهان دارویی از ایران
صادرات گیاهان دارویی یک زمینه مهم و پرسود در تجارت بین‌المللی است؛ چراکه ایران به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک حاصلخیز، دارای تنوع زیادی در تولید گیاهان دارویی و گیاهان معطر است.
برخی نکات کلیدی برای ورود به این حوزه و صادرات گیاهان دارویی به شرح زیراند:
۱. تحقیق و بررسی بازار: قبل از هر کاری، تحقیق دقیق در مورد بازار صادرات گیاهان
دارویی ضروری است. بررسی تقاضا، قیمت‌ها، رقبا، و مقررات وارداتی کشورهای مقصد از
جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
۲. انتخاب گیاهان مناسب: انتخاب گیاهان دارویی با توجه به تقاضا و مزیت‌های رقابتی
مهم است. گل گاوزبان، زعفران، گل محمدی، زیره سبز، آویشن، و بادرنج از جمله گیاهان
دارویی محبوب برای صادرات هستند.
۳. کیفیت محصول: تولید محصول با کیفیت و استانداردهای بین‌المللی اهمیت دارد. توجه
به مراحل کشت، برداشت، خشک‌کردن، و بسته‌بندی ضروری است.
۴. مدارک و مجوزها: برای صادرات به کشورهای مقصد، مدارک و مجوزهای لازم را تهیه
کنید. این شامل گواهی‌نامه‌ها، تاییدیه‌ها، و مجوزهای بهداشتی است.
۵. شبکه‌سازی و تبلیغات: ایجاد ارتباط با بازرگانان و تجار خارجی، حضور در
نمایشگاه‌ها و رویدادهای مرتبط، و استفاده از رسانه‌های اجتماعی می‌تواند به توسعه
کسبوکار کمک کند.
۶. توجه به مقررات و ترتیبات وارداتی: مقررات و ترتیبات وارداتی هر کشور ممکن است
متفاوت باشد. آشنایی با این موارد از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای صادرات گیاهان دارویی از ایران، برخی از مجوزهای لازم به شرح زیر می‌باشند:
- مجوز صادرات از سازمان‌های داخلی:
برای صادرات گیاهان دارویی از ایران، ابتدا باید مجوز صادرات از سازمان‌های داخلی
مرتبط را دریافت کنید. این مجوزها ممکن است توسط وزارت کشاورزی، وزارت بهداشت، و
سایر سازمان‌ها صادر شود.
- مجوزهای بهداشتی و فنی:
برای صادرات گیاهان دارویی، مجوزهای بهداشتی و فنی نیز لازم است. این مجوزها تضمین
می‌کنند که محصولات شما با استانداردهای مربوطه سازگار هستند.
- مجوزهای وارداتی کشور مقصد:
قبل از صادرات، مطمئن شوید که مجوزهای وارداتی مورد نیاز در کشور مقصد را دریافت
کرده‌اید. این مجوزها ممکن است شامل مجوزهای بهداشتی، گمرکی، و دیگر مجوزها باشند.
- مجوزهای تجاری و مالی:
برای انجام تجارت، مجوزهای تجاری و مالی نیز لازم است. این مجوزها شامل مجوزهای
تجاری از اتاق بازرگانی و مجوزهای مالی از بانک‌ها می‌شوند.
- مجوزهای خاص برای گیاهان خاص:
برخی گیاهان دارویی خاص نیاز به مجوزهای خاص دارند. به عنوان مثال، گیاهانی که در
فهرست گیاهان محافظت‌شده قرار دارند.
- مجوزهای حمل و نقل و بسته‌بندی:
مجوزهای حمل و نقل و بسته‌بندی نیز برای صادرات لازم است. این مجوزها تضمین می‌کنند
که محصولات به درستی بسته‌بندی شده و به مقصد منتقل می‌شوند.
اگر می‌خواهید محصولی را برای تولید و صادرات انتخاب نمایید که تاکنون به میزان زیادی از ایران صادر نشده باشد و ظرفیت بالایی هم برای رشد و توسعه داشته باشد به همراه ارزش افزوده بالا و سرمایه اولیه اندک، یکی از گزینه‌های جالب می‌تواند محصولات گیاهی و گیاهان دارویی باشد. ایران به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک حاصلخیز، دارای تنوع زیادی در تولید گیاهان دارویی و گیاهان معطر است. این محصولات می‌توانند به عنوان یک منبع درآمدی جدید برای تجار جوان ایرانی مطرح شوند.
با رعایت مجوزها و مقررات و رعایت نکات اساسی و روشهای علمی و درست از مرحله تولید تا بازاریابی و صادرات، تجار جوان و تولیدکنندگان می‌توانند با موفقیت به عرصه صادرات گیاهان دارویی از ایران وارد شده و در بازارهای جهانی فعالیت نمایند.
* استفاده ار مطلب با ذکر نام منبع و مولف مجاز است
|
محتوای چندرسانه‌ای |
وبینار تاجیکستان؛ شریک تجاری همزبان
وبینارهای بیشتر...
