۱۴۰۳/۷/۲۷

چرا تراز تجاری کشور منفی ۷ میلیارد دلار شد؟

مقایسه ارزش صادرات و واردات کشور حاکی از آن است که از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهرماه تراز تجاری منفی ۷ میلیارد دلار بوده است. صادرات کشور از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهرماه ۳۰ میلیارد دلار به وزن ۸۱ میلیون تن بوده است. ارقامی که از نظر وزنی هفت درصد و از نظر ارزش ۱۰ درصد رشد را نشان می‌دهند. در این مدت واردات ایران به ۲۰ میلیون تن رسید. ارزش این واردات حدود ۳۷ میلیارد دلار بود که نسبت به سال گذاشته ۸ درصد افزایش داشته است.

به گزارش تجارت نیوز، محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک کشور، طی هفته جاری در جلسه اتاق بازرگانی تهران، اعلام کرد که مقایسه صادرات و واردات از ابتدای سال جاری تا ۲۰ مهر حاکی از آن است که تراز تجاری کشور بدون احتساب نفت منفی ۷ میلیارد دلار است. حال سؤال اینجاست که علت منفی شدن تراز تجاری کشور چیست و چگونه می‌توان این مشکل را برطرف کرد؟

علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، درباره علت منفی بودن تراز تجاری کشور در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل منفی بودن تراز تجاری کشور، چند نرخی بودن ارز و تمایل وارد‌کنندگان به دریافت ارز بیشتر است. در شرایطی که دولت سیاست‌هایی مانند نزدیک کردن نرخ ارز نیمایی به بازار آزاد را دنبال می‌کند، عواملی همچون تحریم‌های بین‌المللی و اقدامات اسرائیل باعث ایجاد موجی در بازار دلار شده است. در نتیجه هزینه‌های واردات هم افزایش می‌یابد. از سوی دیگر صادر‌کنندگان تمایل دارند که به دلیل مشکلاتی نظیر برگشت ارز و رفع تعهدات ارزی، ارز حاصل از صادرات را کمتر از واقعیت اظهار کنند. زیرساخت ناکارآمد، دونرخی بودن ارز، سختی صادرات و واردات‌محور بودن تجارت شبه دولتی که رانت‌خیز هم است، باعث ایجاد این مشکل شده است.

شریعتی به چالش‌هایی که تراز تجاری منفی برای کشور ایجاد می‌کند، اشاره کرده و آن را به نوار قلبی یک بیمار تشبیه کرد که نشان‌دهنده وضعیت عمومی کشور است. عدم صادرات‌محور بودن و انتشار آمار‌های غیرواقعی، به تدریج کشور را به سمت تحلیل رفتن سوق می‌دهد. در حال حاضر، گرچه بحث وابستگی کمتر به واردات در دستور کار قرار دارد، اما واقعیت آن است که غالب کالا‌های صادراتی از پیچیدگی کمتری برخوردارند و از نظر ارزآوری توانایی چندانی ندارند.